U nang naboth cổ tử cung là loại u nang ít phổ biến hơn so với các khối u khác tại đường sinh sản. Chúng hình thành do nhiều nguyên nhân khác nhau và không có triệu chứng rõ ràng. Trong bài viết hôm nay, mời các bạn tìm hiểu tổng quát thông tin về u nang naboth cổ tử cung.
Mục lục
Nang naboth cổ tử cung là gì?
Trong màng nhầy của ống cổ tử cung có các tuyến naboth tiết ra chất kháng khuẩn giúp bảo vệ tử cung khỏi các vi sinh vật gây bệnh. Dưới tác động của một số yếu tố nhất định, các ống dẫn bị tắc nghẽn, khiến cho dịch nhầy bắt đầu tích tụ trong đó và hình thành các nang naboth.
Nang naboth là u lành tính, có biểu hiện là những nốt sẩn màu trắng, chứa dịch vàng hoặc trắng bên trong. Kích thước nang naboth từ vài mm cho tới 1cm hoặc hơn (Đường kính tối đa của khối u là 1,5-2 cm).
Nguyên nhân của u nang naboth cổ tử cung
Nang naboth có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và thường phổ biến ở những đối tượng sau:
- Phụ nữ bị các bệnh viêm nhiễm của các cơ quan vùng chậu – viêm cổ tử cung, viêm cổ tử cung.
- Phụ nữ có lối sống tình dục không lành mạnh, nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Chấn thương bộ phận sinh dục (nhiễm trùng do đặt vòng tránh thai, nạo hút thai…).
- Sự gián đoạn nội tiết tố.
Bạn có thể xem phân tích chi tiết ở nội dung dưới đây:
Ectopia – chuyển động của biểu mô lát tầng cổ tử cung
Bình thường, phía ngoài cổ tử cung là lớp biểu mô lát tầng, bên trong là biểu mô tuyến (biểu mô đơn trụ). Nếu như biểu mô lát tầng tăng sinh quá mức và bao phủ lên biểu mô tuyến sẽ gây tắc nghẽn chất nhờn cổ tử cung và làm hình thành lên u nang naboth.
Viêm cổ tử cung
Cổ tử cung bị viêm dẫn đến phù nề, thay đổi cơ chế bong tróc biểu mô, phản ứng tạo mạch. Miệng của các tuyến bị thu hẹp, chúng có thể bị tắc nghẽn, dẫn đến hình thành các u nang.
Thay đổi nội tiết tố
Sự mất cân bằng của steroid sinh dục được ở thời kỳ tiền mãn kinh, cũng như các bệnh lý khác nhau trong độ tuổi sinh sản. Điều này gây ra sự xuất hiện của một vùng biến đổi trên cổ tử cung, trong đó quá trình tái cấu trúc tế bào xảy ra, tạo điều kiện cho sự hình thành nang naboth.
Tổn thương cổ tử cung
Sau khi can thiệp thủ thuật phụ khoa không thành công, cổ tử cung bị rách trong quá trình sinh nở, nạo phá thai,…các tế bào biểu mô có khả năng chuyển từ ống cổ tử cung sang phần âm đạo của cổ tử cung. Hơn nữa, các quá trình tăng sinh được khởi động, có thể gây ra sự vi phạm dòng chảy của các chất tiết tuyến.
Cơ chế bệnh sinh
Bình thường, cổ tử cung được bao phủ bên ngoài bằng biểu mô xếp tầng, ống cổ tử cung được lót bằng các tế bào hình trụ. Dưới ảnh hưởng của sự thay đổi nội tiết tố, với tình trạng viêm và chấn thương cổ tử cung, vùng tiếp giáp mô được chuyển lên bề mặt cổ, hình thành giả bào mòn. Ở phụ nữ trẻ, nó có thể có nguồn gốc sinh lý. Tại khu vực này diễn ra các quá trình tăng sinh mô nhằm mục đích loại bỏ phần khuyết.
Trong biểu mô hình trụ có nhiều đoạn tuyến tổng hợp một chất tiết nhầy. Vùng ectopia không ổn định, sự phục hồi của lớp bao phủ biểu mô bình thường bắt đầu trong đó. Nếu hiện tượng epidermiation xảy ra do sự phát triển của biểu mô phân tầng, thì nó sẽ làm tắc ống dẫn của các tuyến. Các chất tiết tích tụ bên trong dẫn đến sự giãn nở của nang và hình thành các nang naboth.
Xung quanh nang xảy ra hiện tượng viêm quanh nang, các mạch giãn nở và tăng sinh. Sự hình thành của biểu mô chuyển sản được kích thích, không thuộc các mô bị thay đổi bệnh lý, nhưng khi có sự hiện diện của virus papillomavirus ở người sẽ làm tăng nguy cơ phát triển chứng loạn sản và ung thư. Khu vực mô gần nang naboth này dễ bị nhiễm trùng. Các tác nhân gây bệnh như chlamydia, bệnh lậu và các bệnh khác có thể tự xâm nhập vào các hang nang.
Triệu chứng của u nang naboth cổ tử cung
Nang nabothian ở cổ tử cung ở hầu hết phụ nữ không có triệu chứng và bệnh đa phần được phát hiện tình cờ khi đến gặp bác sĩ phụ khoa. Các khối u có kích thước khá nhỏ, nên sờ nắn vùng chậu không cảm nhận được, chúng cũng không ảnh hưởng đến đời sống tình dục cũng như khả năng thụ thai. Các u nang lớn có thể làm biến dạng cổ tử cung. Trong trường hợp này, các cơn đau kéo theo vùng bụng dưới, phía trên ngực, đau khi giao hợp có thể khiến người bệnh mệt mỏi.
U nang nabothcó thể kết hợp với với viêm cổ tử cung hoặc viêm âm đạo, nên khi bị nhiễm trùng không đặc hiệu, màu sắc của khí hư có thể chuyển thành vàng xanh hoặc xám. Khí hư có thể tiết ra lượng vừa phải hoặc nhiều, gây ngứa rát và khó chịu âm đạo.
Nang naboth cổ tử cung có nguy hiểm không?
U nang naboth hiếm khi dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, nhưng khi bị nhiễm trùng, chúng sẽ trở thành tâm điểm hỗ trợ cho tình trạng viêm mãn tính. Nếu có sự xâm nhập của chlamydia, u nang trở thành một ổ chứa để bảo tồn vi sinh vật. Bệnh nặng sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng lan lên ống tử cung gây viêm phần phụ. Những phụ nữ đã được điều trị nhiễm trùng bộ phận sinh dục, trong bối cảnh u nang tự mở, có thể phải đối mặt với tình trạng tái nhiễm, điều này sẽ cần một liệu trình điều trị mới.
Cẩn đoán nang naboth cổ tử cung như thế nào?
Thông thường, khi phát hiện thấy các nốt dạng nang giống như một dạng ung thư cổ tử cung xâm lấn thì trường hợp này cần phải khám bác sĩ chuyên khoa ung thư.
Khi kết hợp với bệnh lậu và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tư vấn và kê thuốc điều trị. Sau đây là chi tiết các phương pháp chẩn đoán u nang naboth:
Khám phụ khoa và soi cổ tử cung: Quan sát cổ tử cung của bệnh nhân, chạm vào cổ tử cung để xác định các nốt sẩn trên bề mặt niêm ạc cổ tử cung. Khi kiểm tra, có thể xác định các nang nabothian có kích thước tối thiểu. Soi cổ tử cung mở rộng chỉ ra một sự dịch chuyển của vùng tiếp giáp biểu mô đến phần âm đạo của cổ tử cung. Trong các quá trình lây nhiễm, những thay đổi đặc trưng trong mô hình mạch máu, giảm lượng glycogen, được ghi nhận.
Phết tế bào âm đạo: Giúp xác định quá trình viêm, thành phần của hệ vi sinh trong âm đạo.
Phết tế bào cổ tử cung: Xét nghiệm tế bào học để tầm soát phát hiện ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Thông thường, các tế bào biểu mô có cấu trúc bình thường. Sự thay đổi tỷ lệ nhân-tế bào chất, sự xuất hiện của các tế bào không điển hình và các dấu hiệu loạn sản khác rất đáng báo động.
Sinh thiết: Được chỉ định cho những trường hợp nghi ngờ loạn sản cổ tử cung, có thể kèm theo giả mòn và hình thành nang. Nó được thực hiện trong quá trình soi cổ tử cung mở rộng, để kiểm tra mô học, các mẫu được lấy từ các khu vực nghi ngờ.
Siêu âm phụ khoa: Kỹ thuật chẩn đoán cần thiết khi người bệnh kêu đau bụng, khó thở. Ưu tiên khám âm đạo, cho phép bác sĩ nghiên cứu chính xác nhất vị trí của các cơ quan sinh dục bên trong.
Điều trị
Việc xác định hướng điều trị hiện nay cũng có những quan điểm khác nhau ở nhiều chuyên gia sản khoa. Nhiều người cho rằng, với những u nang hình thành đơn lẻ có kích thước nhỏ, thì không cần thiết điều trị đặc biệt, mà chỉ cần theo dõi thường xuyên và ngăn ngừa quá trình viêm nhiễm. Theo một ý kiến khác, nang naboth là một yếu tố kích thích sự phát triển của các bệnh truyền nhiễm, đóng vai trò là môi trường dinh dưỡng và ổ chứa vi khuẩn gây bệnh, do đó cần phải loại bỏ. Dưới đây là cụ thể về các biện pháp điều trị:
Liệu pháp bảo tồn
Bệnh nhân điều trị tại nhà có giám sát của bác sĩ. Với tình trạng viêm lộ tuyến cổ tử cung đã được xác nhận, các loại thuốc được sử dụng để chống lại nhiễm trùng. Ưu tiên thuốc bôi tại chỗ, theo chỉ định, có thể dùng thuốc toàn thân. Các hướng chính của điều trị bằng thuốc:
Thuốc sát trùng: Để điều trị âm đạo, trong đó Chlorhexidine hiệu quả, các chế phẩm iốt (trong trường hợp không gây dị ứng) ở dạng thuốc đặt âm đạo. Thời gian của quá trình điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng khuẩn ở dạng thuốc đạn kết hợp giúp chữa viêm cổ tử cung không đặc hiệu kết hợp với u nang lưu giữ. Thuốc kháng sinh toàn thân được kê đơn cho các bệnh nhiễm trùng cụ thể – chlamydia, bệnh lậu, bệnh trichomonas .
Lactobacillus: Chúng được khuyên dùng sau một đợt điều trị bằng thuốc kháng sinh để hình thành các tuyến tự nhiên để khôi phục thành phần của hệ vi sinh bình thường của âm đạo. Một số loại thuốc có chứa estrogen, giúp cải thiện quá trình vi khuẩn xâm nhập vào màng nhầy.
Điều trị ngoại khoa
Phương pháp đốt nang naboth thường gồm đốt điện và đốt lạnh
Chọc hút dịch: Kỹ thuật này phá hủy vỏ nang của các u nang naboth để loại bỏ dịch bên trong, giúp tránh được tình trạng nang quá to và tự vỡ gây nhiễm trùng.
Đốt điện: Đốt điện điều trị nang naboth là phương pháp sử dụng dòng điện để đốt bề ngoặt của các mô cổ tử cung, phá hủy các nang và giả mòn.
Đốt lạnh: Là phương pháp dùng khí nito lỏng để tạo ra một vết bỏng lạnh giúp loại bỏ u nang, tổn thương trên cổ tử cung sẽ dần được chữa lành với sự hình thành của các mô khỏe mạnh.
Đông tụ bằng tia laze: Phá hủy các nang naboth và bề mặt bị xói mòn của cổ tử cung không gây đau đớn. Các mô lành không bị tổn thương, dụng cụ không tiếp xúc với bề mặt cổ tử cung nên không có nguy cơ nhiễm trùng và các biến chứng về sau. Thời gian hồi phục ngắn, không để lại sẹo.
Làm sao để phòng ngừa căn bệnh này?
Với việc thăm khám phụ khoa định kỳ thường xuyên, bác sĩ sẽ giúp bạn phát hiện những bất thường ở cổ tử cung nói riêng và đường sinh sản nói chung. Tiến hành điều trị sớm sẽ ngăn chặn được biến chứng và giảm được các phát sinh không mong muốn.
Để phòng ngừa u nang naboth cổ tử cung, bạn cần có đời sống tình dục lành mạnh, cụ thể là không quan hệ với nhiều bạn tình cùng lúc, thực hiện các biện pháp bảo vệ an toàn khi quan hệ tình dục (vệ sinh vùng kín và sử dụng bao cao su). Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và trẻ em gái có quan hệ tình dục nên đến gặp bác sĩ phụ khoa để khám phòng bệnh ít nhất mỗi năm một lần.
